299. E. du Perron aan M. ter Braak
Bellevue, Donderdagavond. [19 Januari 1933]
Beste Menno, Ik zend je Le Pari van Fernandez, dat mij een zekere verwantschap met jou als romancier lijkt te bezitten. Hij is handiger en trager; jouw rhythme lijkt mij superieur, maar zijn bouw is solieder. Lees het boek eens en zeg me wat je ervan vindt. Dumay en Robert Pourcieux hebben niets met elkaar gemeen, en toch, zoowel bij jou als bij Fernandez verraadt de romanvorm iets juveniels, terwijl jullie beiden als ‘denker’ zooveel rijper zijn. Ik vind jou als essayist veel beter, want oneindig ‘pakkender’ dan F., maar in den roman zijn jullie ‘evenknieën,’ al vind ik Dumay sympathieker, ondanks de Holl. kant - vnl. omdat het zooveel sneller opschiet.
Intusschen: in de laatste hfdstn. die ik voor je nakeek, stonden allerlei passages, die veel korter hadden gekund - niet zoo ‘natuurgetrouw’, vooral bij zoo weinig origineelheid van gegeven.
Overpeinzing van mevr. Laurens, gesprek van haar met Karin, overpeinzing van Dumay over zijn verliefdheid (als hij met den Populaire is en Karin terug moet zien), ontmoeting en gesprek met Karin. Op zijn best is het in den trant van Couperus (niet van Robbers), maar zonder de nevrose eronder, die Couperus dikwijls gedurende zulke gesprekken aangrijpend doet blijven. Hoe traditioneel Dumay is, merkt men eerst goed nu het in tijdschriftvorm verschijnt; het rhythme ervan, de snelheid die den lezer boeit en meesleept als hij het boek in handen heeft, zijn hier verbroken, en de aparte passages zijn helaas lang niet alle van het soort van ‘Max Donner in den mist’. Kan je niet juist
profiteeren van dit fragmentarische karakter, door sommige dingen samen te trekken, synthetischer te maken, pakkender op zichzelf? Of vind je dat principe ten eenenmale verkeerd?
Iets anders, ik heb 6 in blauw gebonden deeltjes van Wilde (de goede uitgaaf van Methuen) die ik weg wou doen: nl. Dorian Gray, Lord Arthur Savile's Crime and other stories, Lady Windermere's Fan, A Woman of no Importance, An Ideal Husband en The Importance of being Earnest. Heb je ze al, of interesseeren ze je misschien? Je kunt ze voor een prikje + de verzendkosten krijgen. - Wil je ook nog Wilde door Harris, of heb je dat al?
Wil je opzoeken in jouw uitgave van Les Cahiers d' André Walter wat er staat op een aanteekening boven ‘Mercredi 28 (août)’ - ongeveer in het midden van het 2e deel: Le Cahier Noir. Het gaat om continûment en continuellement, en daaronder staat, in mijn tegenw. uitgave 2 × douloureusement, wat ik niet begrijp. Het komt mij voor dat de 2e × iets anders moet staan: douleurement, of zoo. Wil je mij even opgeven wat er bij jou staat? De kwestie is, dat ik geloof dat Gide een woord wou vervormen, maar dat de zetter het tot het laatste toe verdomd heeft.
Vrijdagochtend
Ik heb ook Bouws nu maar geschreven, 3 regels op een briefkaart. Mijn brief aan jouw van gistermorgen is de deur niet uitgegaan, omdat ik tot het laatste toe bezig ben geweest met allerlei dingen en om 7 uur sluit de post. Ik doe alles dus vandaag in èèn enveloppe en ga er nu de deur mee uit. Mijn 3 regels aan Bouws zijn niet onaangenaam, tenminste ik heb er mijn best op gedaan om ze zoo ‘effen’ mogelijk te maken. Het is een goed rund, zooals Marsman terecht zei, alleen zijn secretaris-toon werkt me altijd weer op de zenuwen. Ik schrijf hem ook dit: dat het voor Forum ‘oneervoller’ is om een fragment te publiceeren van het gehalte van Willem Putman, dan een te persoonlijk, querulant, kinderachtig etc. panopticumpje van mij. Want de ‘eer van Forum’ staat voor hèm toch zeker op het spel.
Je E.
P.S. - Ik zend je morgen of Maandag zonder mankeeren een
nieuwe portie (zoo groot mogelijk) van Dumay. Vandaag moet ik een schilderijententoonstelling ‘verslaan’.