Libertinage

Ewoud Kieft schreef over Ter Braak en Van Duinkerken en het voor het eerst in het eerste nummer van het tijdschrift Libertinage (februari 1948) gepubliceerde romanfragment Het plagiaat: Het plagiaat, De polemiek tussen Menno ter Braak en Anton van Duinkerken, 2006, Nijmegen, Uitgeverij Vantilt.


Ewoud Kieft: 'Twee weken voor zijn zelfmoord op 14 mei 1940 schreef Ter Braak de aanzet tot een roman, die Het Plagiaat moest gaan heten, waar hij de paradoxale strijd tussen hem en Van Duinkerken centraal stelde. Hij reflecteerde daarin op zijn eigen rol in de polemiek en kwam tot schrikbarende conclusies. De polemiek tussen Menno ter Braak en Anton van Duinkerken was een debat, vaak zelfs een strijd, tussen twee volkomen aan elkaar tegengestelde levensvisies. Zij ging over levensbeschouwing en politiek, literatuur en engagement, universalisme en cultuurrelativisme, geloof en scepsis. Ter Braak was nihilist, hij geloofde niet meer in vaststaande waarheden, terwijl Van Duinkerken als overtuigd katholiek dat wel deed. Maar ondanks dat vonden zij genoeg aanleiding om tussen 1929 en 1940 elkaars trouwste vijanden te worden. Toen in de loop van de jaren dertig de dreiging van het nazisme toenam, ontdekten zij dat juist in hun drastische meningsverschillen de essentie lag van de open samenleving, wier bestaan nu werd bedreigd. Even vonden zij elkaar als bondgenoten in de strijd tegen de nazi’s, onder meer in het Comité van Waakzaamheid, maar vanaf 1938 brak het vertrouwen. De polemiek werd wel voortgezet, maar grimmiger en wanhopiger dan ooit tevoren.' 

Terug naar de lijst