Elisabeth de Roos
aan
Menno ter Braak

Parijs, [7 december 1933]

Lieve Menno,

Je bent lief - en aan Ant hebben we al eerder verteld dat ze een engel is - maar ik wou je wel even in één keer precies alles uitleggen, want dit gedilettanteer langs de feiten heen maakt me erg zenuwachtig.

1^o Wij wisten dat we deze maand met Forum fl. 80 verdiend zouden hebben, en hebben dus daarnaar onze begrooting gemaakt. Nu dat geld door ik weet niet welke vergissing van N. en v.D. dreigt achterwege te blijven, zitten we dus zonder, want de chèque van het Vaderl. komt ook altijd pas ± de 10e. Als we van te voren geweten hadden dat de verhalen opgeschoven waren (waardoor ik vermoed dat N. en van D. de voorschotkwestie niet meer begrepen hebben), had ik voor deze maand van mijn vader kunnen leenen, omdat er in Januari allerlei kwartaalgeld binnenkomt. Nu weten we niet meer wat de kortste weg is, want met iedere post denken we dat het geld van Forum er zijn zal.

2^o Het is prettig dat we altijd bij je kunnen leenen, maar stuur ons toch maar liever niets zoolang we er niet om vragen. We kunnen er mijn vader natuurlijk ook altijd om vragen, (natuurlijk hebben we dat voor groote sommen als huishuur e.d. ook moeten doen in het afgeloopen halfjaar) en hij is de geschiktheid zelf, maar voor ons eigen gevoel leenen we toch liever, bij wie dan ook, zoo weinig mogelijk. (Om, àls het eenmaal wat beter gaat, tenminste meteen te kunnen herademen en niet met schulden ‘bezwaard’ te zijn.)

Zooals we nu wonen, kunnen we rondkomen, al is het, zoolang wij door het getreuzel in Brusssel ook nog maandelijks voor Gille moeten betalen, maar heel krap. Krijgen we eenmaal wat geld uit Brussel, zoodat dat voor Gille gebruikt kan worden, dan hebben wij weer wat meer zakgeld. Natuurlijk, met hoop op iets beters, vurige hoop zelfs, maar zoolang er zich geen ander werk voordoet, is dit de eenige ‘reëele’ oplossing, want in Holland verdienen we dan niets en hier dan toch fl. 110 gemiddeld. (Maar de Locale Pers betaalt per kwartaal).

3^o Het ‘stukje’ van Ant blijft een allerhartelijkst aanbod, maar in de practijk zou dat toch op hetzelfde neerkomen als wanneer ik er zelf een verkocht. Ik heb er n.l. een paar, die mij een volkomen onmisbare fl. 50 in de maand opleveren. Een hèb ik er ook verkocht, d.w.z. zoognd. aan mijn vader, dus zonder rentevermindering. Greshoff raadt ons aan van mijn geld te leven tot het op is, maar wij zijn er huiverig voor als wij zien hoe goed die fl. 50 ons nu te stade komen, hoe weinig er van de Brusselsche erfenis overblijft, en hoè gecompliceerd onze omstandigheden altijd zullen zijn. (Opvoeding Gille.)

Nu, dit zijn onze zaken, en het zou dus alles werkelijk eenvoudiger zijn geweest als Nijgh en van D. op tijd betaald hadden. Nu nog iets; je bent werkelijk naief als je denkt dat privaatlessen nog met fl. 5 betaald worden. Misschien is dat nog zoo voor leeraren die leerlingen van hun eigen school bijwerken, maar twee jaar geleden al zeiden mij de schooldirecteuren wie ik om lessen vroeg, dat er niet meer dan fl. 2.50 meer voor gegeven wordt. En dan nog loopen de menschen op de vele aanbiedingen van fl. 1.50 af. Een kennis met acte engelsch B, en een andere met italiaansch hebben precies dezelfde ervaring.

Alles im Allen hoop ik dat ik je overtuigd heb dat onze ‘verwendheid’ er voornamelijk in bestaat dat we ons zooveel mogelijk willen redden en een sprankje hoop op een ruimere toekomst openhouden.

Een ander punt, waarop we dolgraag verwend worden is dat van St. Niklaas. We hebben van Ants offrande nog niets gemerkt, en beven als we denken aan de demoralisatie onder de douaniers, maar: vol verwachting klopt ons hart. En je kunt je hier gemakkelijk wat later in de maand ook nog voorstellen dat het 5 Dec. is. De parijsche Sint heet Goncourt, en verjaart op de 7e.

Tot binnenkort,

veel liefs aan Ant,

je Bep

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum.