J.J.P. Oud
Richtlijn

Nach 10 bis 20 Jahren Spezialarbeit auf dem Gebiete der plastischen Kunst sucht man jetzt den Zusammenhang. Die an sich nicht immer bedeutende Arbeit hat doch zur Verständigung beigetragen und neue Wege eröffnet. Das Ziel war immer: das Allgemeine mit der Einheit als Folgerung.
Die nach dieser Einheit trachtenden Versuche der plastischen Kunst, derer Basis die Realität des modernen Lebens ist, sollen hier gezeigt werden. Die Gesinnung wird über das Talent gestellt.
?
En ces derniers 10 ou 20 ans beaucoup de travail spécial a été accompli dans le domaine des arts plastiques. Le moment est maintenant venu de chercher la cohésion. Beaucoup de choses ont été faites qui ont fait pénétrer davantage la compréhension et ont ouvert de nouvelles voies. Le but a toujours été: la généralité avec l'unité comme conséquence.
Les manifestations plastiques de cette époque qui ont comme base la réalité de la vie moderne, visant à cette unité, seront insérées à cette place. La communauté dans cette rubrique primera donc sur le talent.
?
The last 10, 20 years there is done much specialised work in the domain of plastic art. Now we want coherence. Much happened, which has given much in sight and has opened new ways. The object was universality with as consequence unity. Efforts for this unity of the plastic manifestation of this time, which have as base the reality of modern life, will be brought here together. In this rubric disposition will go before talent.

Het was noodig, dat de architectuur en de beeldende kunsten in Holland een gelegenheid tot publicatie krijgen, zooals dit blad zich voorstelt te geven. Een geheele voorhoede in het buitenland steunt op veel van wat door Hollanders in gang gezet werd, terwijl het hier nauwelijks mogelijk blijkt tot bekendmaking van den bedoelden arbeid te komen.

Den Hollander steekt, niettegenstaande alle gerenommeerde nuchterheid, de romanticus in het bloed: wat boven de spontane gevoels-manifestatie uit tot klaarder en dus onpersoonlijker conceptie te geraken tracht, keert hij den rug toe en scheldt hij cerebraal. Intusschen behoeft spijt daarover het leven niet te verbitteren: vlug aanvaard,

[p. 3]

vlug verworpen. Vroeg rijp, vroeg rot: bepaalden groepen van architecten bij ons groeide het geestelijk embon-point reeds tot zoodanigen omvang uit, dat het voorwaarts komen zwaarder en zwaarder valt!

Bovendien: het één zonder het ander en het ander zonder het één in den meest uitgebreiden zin, laat zich heden niet meer denken: elke uiting is voor ons in het huidig tijdsbestek onafscheidelijk van haar algemeene relaties. Dat dit thans zoo is, maakt het mogelijkerwijs tot een gelukkig ding, dat eerst nu de zoo gewenschte vrije tribune gevonden is. In de afgeloopen 10, 20 jaar was het anders. Er is in dien tijd op het gebied van architectuur en beeldende kunst veel speciaal-werk (‘sectoren-arbeid’ heeft men het wel genoemd) verricht, dat in zijn af- en uitzonderlijkheid tot veel verbrokkeling en - oppervlakkig bezien: gerechtvaardigd - verzet leidde. Breeder en vooral wezenlijker beschouwd evenwel, komt naar voren, dat er ontzettend veel gebeurd is, dat nieuwe wegen geopend en inzicht verdiept heeft, dat - daar het ten slotte alles welde uit één bron: uit de behoefte om algemeen te zijn - universeel-menschelijke perspectieven van groote wijdheid onthuld heeft. Het is vooral een verdienste van den opzet van dit blad, dat het op alle gebied en onderling speuren wil naar den samenhang, die hier bedoeld is, en die zich overal schijnt te gaan openbaren.

Of, in hoeverre en in welken vorm een dergelijke samenhang reeds te constateeren valt, zal de lezer voor zich uit te maken hebben: velerlei documentatie daartoe zal hij hier vinden. Wat de afdeeling der architectuur en beeldende kunst aangaat, die voor mijne rekening komt, zoo stel ik mij niet voor hem de toekomstige éénheid ook slechts maar bij benadering in haar uiteindelijken vorm op te kunnen dienen. Hij verwachte dus niet maandelijks de tot in volkomenheid geperfectionneerde meesterwerken der XXste eeuw hier te zullen zien prijken. Heel dikwijls zal er meer op een gezindheid te wijzen zijn dan op een talent; gezindheid als hier bedoeld evenwel is voor het oogenblik belangrijker dan talent: het laatste zal zich op de eerste kunnen gronden, de eerste slechts zelden op het laatste.

Wat hier gebracht zal worden is dus bovenal: démonstratie van den wil tot éénheid, zooals hij heden door de gansche vooruitstrevende kunstbeweging, die men - soms meer begrijpelijk dan juist - de ‘abstracte’ pleegt te noemen, waart. Vele, dikwijls schijnbaar zeer afwijkende, wegen richten zich daar naar één doel: ze zullen zich hier in vrijheid hun tracé kunnen banen. Getoond zal worden datgene, waarin de deelen zich tot het geheel bekennen; geweerd zal worden wat - hoe knap ook - geene andere dan waarde om zich zelf heeft.

Richtlijn zal in deze rubriek daardoor zijn: te wijzen op alle serieuse pogingen van beeldenden aard, welke de menschelijke vitaliteit, ongehinderd door verkeerd begrepen traditie, tot uiting brengen, erkennende daarmede onvoorwaardelijk en onder elken vorm (machinalisme, film, reclame, enz. om eenige der heden meest gewraakte voorbeelden te noemen) het eerst-geboorterecht van de natuurlijke levensdrift, die fundament van het menschelijk zelfbehoud, dus grondslag voor cultuur is.