Menno ter Braak
aan
J. Greshoff

Den Haag, 12 november 1938

Den Haag, 12 Nov. '38

Beste Jan

Gisterenavond zond ik je in de haast het plompe antwoord van Donkersloot en mijn reactie erop. Dit is nu de typische methode van Hitler: de stommeling heeft onmiddellijk gedacht, toen hij onze briefjes kreeg, dat wij op onze knieën naar hem toe kwamen kruipen, en ons dus direct ook ‘angebrüllt’ om in de houding te gaan staan. De hypocrisie van den edeldoener is mij onverdraaglijker dan wat ook, dus ik pas verder; dit gemis in onderscheidingsvermogen waar het den toon betreft is mij te bar. Nu rest mij (en jou ook, m.i.) om stelling te nemen inzake 's mans aanwezigheid in die Slauerhoffcommissie. Ik voel er veel voor niet meer te verschijnen, zoolang hij de vergaderingen bijwoont. Met pachydermen is het slecht aan één tafel zitten, en zeker als het om de nagedachtenis van een piraat gaat. Schrijf mij hier je meening eens over. <en reageer bij hem liefst niet zonder dat wij eerst consult hebben gehouden om één lijn te trekken.>

Hierbij een mooi stukje gifzuigerij van een blaadje ‘De Perswereld’ (mij tot dusverre onbekend), wat zich kennelijk op een of andere wijze benadeeld acht. ‘Se recommande à la colonie Hollandaise’ is ook al een misdaad. Het praefascisme zit overal, en het loopt onherroepelijk uit op de zwijnderij in Duitschland van gisteren.

Gisteren was Leopold bij mij, die mij het plan V.Bl. voorlegde. Ik heb een beslissing in beraad gehouden. Erg dol ben ik er niet op; vooral de versnippering van krachten vrees ik. Moeten wij er dit nu weer bij doen? Is het niet beter naar heel andere menschen om te zien? Stuiveling is voor mij overigens toch al een conditio sine qua non.

Hartelijk dank voor je brief. Ik voel me heusch niet katterig, na de lectuur van zoo'n stuk als dat van v.d.V., omdat de opinies der Eliassen en Varangotten mijn maatstaf zijn! Maar ik voel, dat hier een belang van zeer secundairen aard (de brieven en bescheiden, die hoogstens het historisch ingestelde nageslacht interesseeren zullen) zonder eenig nut tot een primair belang wordt opgeblazen, waardoor deze ventjes tot op zekere hoogte van hun standpunt gelijk krijgen! Want inderdaad, dit vertroebelt de zaak waar het om gaat, dit geeft stof aan de zotte vermoedens over klieken en adoration mutuelle, terwijl er geen enkel werkelijk belang tegenoverstaat. Het is immers nergens voor noodig nu al ‘Groot Nederland’ te gaan rechtvaardigen door stukken; het blad spreekt voor zichzelf! De geschiedenis van ‘Forum’ is ook nog een gesloten boek, en wat mij betreft, zal dat zoo blijven tot ik het gevoel heb, dat hier werkelijk de historie rechten verkrijgt. Tenslotte is deze vorm van rechtvaardiging seniel, want de ware rechtvaardiging komt voort uit wat er in een tijdschrift staat of gestaan heeft.

Het gaat dus ook niet om de waarheid of onwaarheid, maar om de proporties. M.i. zijn die in het bewuste interview volkomen uit het oog verloren, terwijl de lof, die op mij wordt neergedruppeld, mij als vurige kolen op het hoofd wordt gestapeld. Dit fraaie beeld gaat niet op, maar ik had hevig de pest aan het heele geopenbaar. - Moral insanity? Dat geloof ik niet; het zijn de défauts van je qualités. Je hebt het hart op de tong en je hebt pleizier in de litteraire keuken; dat doet je in complete ‘onschuld’ alle mogelijke nadeelen van zulk een babbelpraatje reëel over het hoofd zien. Ik heb er je alleen over geschreven, omdat ik zoo het land heb aan die hollandsche keuken, niet omdat ik ook maar eenigszins een boos vermoeden had over je intenties!! Mijn heele oppositie kan worden samengevat in> <drie woorden: ‘eigen roem stinkt’. En dit was eigen roem, d.w.z. roem van jou voor mij, dat is van de eene hand op een buik voor de andere. Dat had vermeden kunnen worden, en wij zouden er niets bij verloren hebben. Maar je begrijpt toch wel, dat dit soort loslippigheid mij honderd maal dierbaarder is dan de edele pedanterie van een Donkersloot! Maar duizendmaal liever was het mij, als er nooit één letter van gedrukt was, en zeker niet in het kruideniersboekje van Strengholt. Hoe loopt het Weekblad? Het tweede nummer was al weer veel beter dan het eerste. Schrijf mij eens iets over de ontvangst in Holland!

veel hart.gr. 2 × 2

je Menno

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum