Menno ter Braak
aan
J. Greshoff

Den Haag, 13 april 1939

Den Haag, 13 April '39

Beste Jan

Het geval, dat je me vanmorgen per expresse voorlegt, is tegelijk griezelig en pikant. Griezelig, omdat een werkelijk onafhankelijke geest als Jany is gedwongen wordt een duidelijke, polemische uiting in te trekken. Pikant, omdat hier blijkt, hoe een dichter rustig de elyseesche velden en de Iersche sagenwereld kan exploiteeren, maar dat de kapitalisitische wereld, waarin hij leeft en op welker kosten hij leeft, geen moment zal dulden, dat hij zich tegen de belangen der ‘negotie’ verzet. Het geval zou een klucht zijn, wanneer het niet juist Jany betrof. Hij moet, dat wist ik van te voren en het blijkt ten overvloede weer uit zijn brief, deze belachelijke aanmatiging der ‘negotie’ <waarvan hij toch het recht niet kan verwerpen!> als een grievende beleediging voelen.

De conclusie lijkt mij voor de hand te liggen; er zijn maar twee eerlijke mogelijkheden. De eerste: afzien van de publicatie, de tweede: geen geld meer aannemen van de ‘negotie’ Roland Holst. De tweede mogelijkheid komt voor Jany niet in aanmerking, of hij moet armoede riskeeren, de eerste blijft dus over. Een pseudoniem vind ik onder deze omstandigheden een vlucht, een uitvlucht, en onwaardig.

Immers: een groot deel van het ‘innerlijk effect’ der publicatie hangt samen met de betekenis van Jany als totale figuur, als afzijdige en ‘verticaal’ georiënteerde, die eindelijk ook beseft, dat de ‘verticaal’ geschikte persoonlijkheid met bepaalde ‘horizontale’ smeerlapperij niet mee kan doen zonder zelf bevuild te worden. Een pseudoniem vermeerdert de Ned. litteratuur met een goed gedicht, maar het zal Jany een kwelling zijn, dat hij er zich niet openlijk achter kan stellen. Mijn advies is dus: niet publiceeren, hoezeer het mij ook spijt.

Men zou dit geval moeten uitwerken tot een drama: The Poets Dilemma, a Tragedy, liefst niet door Bernard Shaw. Het past overigens geheel in de Nederlandsche traditie van handel drijven desnoods met den duivel.

Jullie verblijf smaakte naar meer. Dus tot spoedig weerziens!

Veel hartelijks 2 × 2 je Menno

Eigenlijk zou ik wel willen, dat je dit ‘advies’ aan Jany ter lezing doorzond. Doe wat je goeddunkt.

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum