Ed. Pelster
aan
Menno ter Braak (Eibergen)

Amsterdam, 30 november 1927

30 November 1927

Amice,

Ik had je in Eibergen in zalige rust willen laten met alle Liga-problemen en eventueele misères, doch waar je er nu zelf over begint wil ik er toch even op antwoorden en je van alle gemier op de hoogte stellen.

Utrecht's houding was me Maandagavond reeds bekend door een briefkaart, die me door mijn vrouw werd nagetelefoneerd, en waarop van Ravesteyn kort en goed mededeelde, dat men dat programma maar niet zou draaien en het ook reeds had teruggezonden. (Tot op heden heb ik de films echter nog niet ontvangen). Toevallig ontmoette ik Maandagavond Scholte en Ivens nog, die ik van de zaak op de hoogte stelde. Ook zij waren het er natuurlijk allesbehalve mee eens. Joris ging Dinsdag naar Utrecht en zou met van Ravesteyn gaan praten. Ook Scholte was gisteren avond naar Utrecht voor een critiek, doch weet ik niet of hij kans zou hebben van R. te treffen. Nu is het nog te vroeg om hem te bereiken en ook Joris is nog onbereikbaar zoodat ik geen definitief resultaat van hun pogingen weet. Het is anders een funest optreden op deze wijze, dat een eenigszins redelijke exploitatiemogelijkheid van de afdeelingen ineens radicaal zou kunnen nekken. Terwijl ik bovendien tegenover Paramount een figuur sla, die volgens recht en billijkheid toch het programma zouden mogen berekenen, omdat men het nu eenmaal gereserveerd en verzonden had. Gelukkig heb ik met hen nog geen ‘endgültige’ conditie's gemaakt, om de eenvoudige reden, dat ik persoonlijk de afdeelingen allerminst vertrouw, doch is dit zeer late afbestellen wel zeer in ons nadeel. Films zijn geen speelgoed of een boek, dat even geleend wordt. Weet ik meer over Utrecht dan schrijf ik het nog even. Ik voor mij neem aan, dat ze schichtig geworden zijn door de minder gunstige critieken over Jazz.

Haarlem schrijft ook weer groote jammerbrieven en wil weer beslist een ‘schlager’ hebben. Natuurlijk grienen ze weer om De Moeder. Ik zal ze nu echter eens en vooral aan hun verstand zien te brengen, dat ze die niet krijgen en zeker niet voordat Amsterdam die film heeft gehad en wij onze Kon. goedkeuring hebben.

Delft heeft over de eerste helft van de Kipho-film een merkwaardig dikke ‘kabel’ geconstrueerd. In gewone taal is dat een vervaarlijke kras over het geheele filmbeeld, zoodat het er gemeen door uitziet en ons in moeilijkheden brengt als de film naar Seeber terug moet. Ik heb hen er over geschreven, maar tot nu toe er niets naders over gehoord. Ik zag het in den Haag en was al doodsbenauwd dat de andere films op dezelfde wijze zouden zijn toegetakeld, doch gelukkig schijnt men de fout zelf nog eenigszins tijdig te hebben bemerkt.

Groningen bewaart een diepzinnig stilzwijgen. Ik heb Kool al tweemaal gevraagd of en wanneer men het derde programma wenscht, maar men schijnt daar overleden te zijn.

Den Haag. Zaterdag was ik bij de voorstelling. Er waren ruim 350 menschen, veel invitie's. Men heeft nu ongeveer 140 leden. Veel chique met heel mooie auto's waren er, maar stijf Haagsch. Men durft de menschen niet voldoende aan te pakken om lid te worden. Huszar meent het goed doch weet het ook niet practisch ten uitvoer te brengen. Met advertenties en slappe manifesten krijgt men de menschen niet. Zie ingesloten modellen. Willink heeft weer een Willink-inleidinkje gehouden maar er heelemaal niet in aangespoord om lid te worden en gewezen op de noodzakelijkheid ervan om het bestaan der Liga daardoor te verzekeren.

Gisteren belde Mr. Bakker me op dat het voorloopige Haagsche Bestuur nog deze week een conferentie wenscht met het A'damsche teneinde alvorens tot definitieve oprichting over te gaan nog verschillende kwesties te bespreken. Zouden we dat op Zaterdag kunnen doen? Dan zou jij er misschien ook kunnen zijn. Ik wacht op Scholte alvorens hierover te beslissen. Practisch en doortastend zijn ze in den Haag allerminst.

Rotterdam blijkt achteraf het geheele programma en dus ook Jazz geheel zonder muziek te hebben vertoond. Wel gezellig voor de leden en zeker bij die film. Ze leeren het daar ook nooit. Ik was er 's morgens nog en had het met ‘Lange Ida’ nog over de muziek, n.l. dat die film door willekeurige moderne jazz muziek kon worden geïllustreerd en dat er geen vaste partituur voor bestond. Niet in het minst kon ik toen vermoeden dat ze er in het geheel niets bij zouden spelen.

Tuschinski in het programma van het pas geopende Paramount Palace in Parijs staat T. onder de geinviteerden vermeld als ‘M de baron de Tuschinsky’. Ik heb het met eigen oogen gezien anders zou ik het niet gelooven. Laatste pagina, links boven aan.

Jordaan heeft tegen Scholte dikke bezwaren gemaakt om Nosferatu op het volgende programma te brengen. Hij wilde de menschen nu eens een heel gewone tamme film geven en wel Crainquebille. Waarom weet ik niet. Hij zou er nog met me over in verbinding treden, maar tot nu toe hoorde ik niets van hem. Zoo laten gaan, Nosferatu heb ik vastgelegd voor 10 dezer en is in ieder geval zeer geschikt, temeer waar het een zuiver Duitsche Murnau is.

Kring de nachtvoorstelling is uitgesteld tot Vrijdagavond 12 uur. Men wilde eerst weer 2 voorstellingen, n.l. ook een voor de ‘burgerlijke’ kringleden, maar dat doen we niet. We zijn niet gek.

Fait divers komt. Dat is ten minste in orde. Als er nu maar genoeg afdeelingen dat programma overnemen anders loopt de zaak weer scheef.

Zooals je ziet is er tamelijk veel gemier ofschoon alles wel weer in orde zal komen. We krijgen echter van de afdeelingen hoe langer hoe meer verdriet in plaats van steun. Des te urgenter wordt de kwestie van een eigen theater, dan kunnen we ten minste in Amsterdam zelfstandig zijn en veel vrijer staan tegenover afdeelingen, die eventueel ons programma willen overnemen. Als we het door laten gaan zooals het nu gaat, maken de afdeelingen Amsterdam kapot.

Komt er verder nieuws dan laat ik het je nog even weten. Misschien ben je nu Vrijdagavond ook wel op de Kring en anders Zaterdag eventueel bij de conferentie met de Hageneezen.

Met beste groeten t.t.

Ed. Pelster.

Origineel: Amsterdam, EYE Film Instituut Nederland