Nieuwe uitgaven

Ellen Russe, Moederland. (P.N. van Kampen en Zn. Amsterdam. 1934).

Het is ongetwijfeld een kranig stuk werk, dat Ellen Russe hier geleverd heeft. In ruim driehonderd pagina's geeft zij een beeld van de ontwikkeling van het katholiek geloof van het begin van onze jaartelling af tot heden. Zij geeft dit beeld door middel van vrouwenfiguren en de plaats van handeling is hoofdzakelijk de Betuwe.

Het boek bestaat uit drie deelen, de legende van Kunera - haar tocht naar Rome, haar leven en haar dood in de Betuwe -, een historisch gedeelte, dat een vruowenleven weergeeft ten tijde van het eerste doorbreken van de Hervorming en tenslotte een stuk hedendaagsch leven in Tiel.

Zoolang de schrijfster zich met de historie bezig houdt, is er geen vuiltje aan de lucht. Dan verstaat zij wel de kunst de juiste sfeer te scheppen en zich te verplaatsen in het toenmalig leven. Haar legendarische Betuwe is werkelijk een land van water en klei, waarop en waaruit zich langzaam leven ontwikkelt, ook al de figuur van den roofridder Haymon, niet erg geloofwaardig.

Het historisch gedeelte doet een beetje erg museum- en tooneelachtig aan, maar is zeker een lezenswaardig beeld uit het midden van de zestiende eeuw.

In het laatste stuk van haar boek echter, dat ‘Heden’ heet, valt de schrijfster op een vreeselijke manier door de mand. Twee vrouwen, een gehuwde en een ongehuwde, zijn beiden onbevredigd en houden, gezeten op marokkaansch lederen pouffes allerakeligst houterige en hoogdravende gesprekken over godsdienst en leven. De gehuwde verwacht een kind, aangeduid door ‘de peuter’ en ‘het kleintje’, leest het Esoterisch Christendom van Annie Besant en vindt haar bevrediging in het Sterkamp. De ongehuwde wordt secretaresse bij een afgevaardigde voor den Volkenbond en denkt - poor girl - de verwezelijking van haar idealen in Genève te vinden. In deze stad huilt zij tranen met tuiten van teleurstelling. In Rome vindt zij gelukkig sterking en troost bij een vrouwelijke gids, die lid is van een Vrouwelijken Vredesbond die strijdt voor het Moederrecht, - alles erg vaag en onbegrijpelijk voor ons normale menschen - en bevredigd gaat zij naar Holland terug met het heilig voornemen zich later in Rome bij dezen bond aan te sluiten. Brrrr!

M.t.B.