Schietschijf

Allen zijn niet allen

Het is een feit, dat er veel slechte boeken geschreven worden. Daarvoor kan men diverse oorzaken opgeven, maar één van de voornaamste is toch wel, dat de schrijvers op cliché's afgaan in plaats van op hun eigen verhouding tot de door hen beschreven wereld te vertrouwen. Maar misschien zijn de meeste schrijvers zelf wel niet veel meer dan clichéfabrieken; en vandaar dan hun genoegen in het navertellen van de gemakkelijke leugens, die men gemeenplaatsen noemt om de pil een weinig te vergulden.

Een zekere heer Octave Aubry heeft nu b.v. een nieuw boek geschreven over Napoleon, en daarvoor heeft hij twee maanden op St. Helena verblijf gehouden. Lofwaardige bedevaart! Aubry logeerde zelfs in het vertrekje van Marchand, des keizers beroemden kamerdienaar; of de verblijfplaats met symbolische bedoelingen was uitgezocht, vermeldt het bericht in quaestie niet; in ieder geval logeerde Aubry niet in de kamer van Zijne Majesteit zelf.

Aubry heeft nu aan de ‘Echo de Paris’ een en ander over zijn verblijf verteld. Over het klimaat, dat beter is voor longlijders dan voor jichtigen etc. etc. Er moet voorts een bisschop op het eiland wonen, die 20 jaar bij de Zoeloe's het Evangelie heeft gepredikt. Maar dit alles daargelaten; tenslotte verklaart Aubry: ‘De menschen zijn er vriendelijk en schilderachtig en allen leven met de heugenis van Napoleon’.

Hier ziet men nu, hoe de slechte boeken in de wereld komen. Want natuurlijk leven niet alle menschen op St. Helena met de heugenis van Napoleon, al vast de éénjarige kinderen niet, en ook de bakker en de slager waarschijnlijk niet, en misschien zelfs die bisschop van de Zoeloe's niet. Dat er veel reclame met Napoleon gemaakt wordt, dat een van de weinige redenen van bestaan van die rots de Napoleon-exploitatie is, dat menigeen zelfs nog wel eens een enkele maal over Napoleon zal praten, en vooral als Aubry in de buurt is, uit den aard der zaak.... dat nemen wij met liefde aan. Maar Aubry geeft er blijk van een clichéfabrikant te zijn, als hij heel St. Helena tot één kudde van herinneringsmaniakken stempelt en daardoor weer een van die goedkoope legenden in het leven roept, die ons heele individueele bestaan dreigen te bedelven onder phrasen.

Dat is spijkers op laag water zoeken, hoor ik een lezer boos zeggen. Ongetwijfeld, mijnheer, en toch ontstaan zoo en niet anders de slechte boeken!

Sagittarius.