E. du Perron
aan
Menno ter Braak

Bellevue, [22 april 1933]

Bellevue, Vrijdagavond.

Beste Menno,

Bouws schrijft mij dat hij je mijn stuk over Java al gezonden heeft; wil jij mij dus omgaand de 2 laatste blzn. ervan zenden? B. vond terecht dat het wat erg een boekbespreking is gebleven - dit wil ik ook wel zoo houden, om het boek zelf tot zijn recht te laten komen, dat voor een professor werkelijk erg verkwikkelijk, vol smaak en doorzicht is, maar ik wil wel 2 blzn. erbij schrijven om het idee ‘wat kan Java zijn voor ons?’ persoonlijk aan te vatten (en de rest nog wat te releveeren).

Ik ben op het oogenblik suf en laat het hierbij.

Wil je van den titel maken: Java in onze literatuur, inpl. van: ‘in onze Kunst’?

Zaterdag voortgezet

Ken je een behoorlijk boek met goede overzichten van wat de philosofen allemaal beweerd hebben? Ik las laatst een uiteenzetting van Marx's dialectisch materialisme door Engels (via Feuerbach), maar voor menschen die neerzien op de literaire frases en nuances, schrijven die heeren toch erg veel overbodigs. Ze moesten in een soort algebraïsche formules hun denken, en het resultaat daarvan, meedeelen, de rest is immers tòch literatuur? De enkele philosofen die goed geschreven hebben, d.w.z. leesbaar zijn, Plato, Schopenhauer, Nietzsche, zijn immers toch ‘literatoren’ vergeleken met de echte denkers? Ik zou nu graag de quintessens van de vondsten en systemen van die echte denkers in één boekje bij elkaar zien - hùn nuances zijn zoo belangrijk niet voor mij, denk ik; en er zal toch wel een kundig nadenker bestaan (in den trant van naverteller) die de wereld-philosofie voor zijn eigen plezier verkort bij elkaar heeft gebracht? Bierens de Haan misschien? Ik heb het liefst in het Hollandsch, vanwege de technische termen, en omdat het anders wschl. op een Duitscher neerkomt.

Aan welke philosofen heb jij persoonlijk wat gehad? - behalve Nietzsche, die dus geen ‘echte’ is. Heb je het wel eens genotvol gevonden om philosofisch proza te lezen? Dat boekje van Engels was werkelijk nogal helder - maar er stond eigenlijk niets meer in dan al in de inleiding stond, die weer van een ander was.

Ik heb verder geprobeerd nog eens mijnheer Plekhanov te lezen, de eenige ‘philosoof’ van de Russische revolutie; invoerder van het Marxisme en zoo - een boekje over le ‘Matérialisme militant’. Onrustbarend dom geschreven, vol wansmaak: heele flauwe moppen en citaten van overbekende dingen, als ‘ik noem een kat een kat’; niet om te harden van goedkoope opsmuk, en de quintessens was niet van hemzelf.

Wat denk je van Marx als philosoof? Was hij werkelijk geniaal?

Tot hier voor vandaag. Hart. groeten van je

E.

P.S. Ik schreef 13 stellingen bij Uren met Coster, die op een apart velletje gedrukt worden en waarover de ‘kritiek’ dan lullen kan. Ik stuur je natuurlijk zoo'n velletje zoodra het klaar is. Proef komt eerstdaags. - Ze gaan er nog in.

Zie ook de geactualiseerde versie van het notenapparaat van de brieven-editie Van Galen Last (1962).

Origineel: Letterkundig Museum, Den Haag