J. Greshoff
aan
Menno ter Braak

Sestri Levante, 11 juli 1935

Donderdag 11-7-'35

Sestri-Levante

Beste Menno,

Ik heb mij gisteren en vandaag uitsluitend met je boek bezig gehouden. En het behalve het eerste stuk op mijn gemak uitgespeld. Ik denk dat ik je geen grooter plezier kan doen, dan met te zeggen, dat ik het boeiender vind dan welke roman ook. Het is rijk, gevarieerd, buigzaam. Maar de hoofdindruk is toch: levend. Tintelend en warm van leven.

Er steekt in deze essays van een schrijver, die de reputatie heeft van ‘cerebraal’ te zijn, méér lyrisch gevoel, dan in de verzamelde dichtwerken van dr. P.C. Boutens. Het is met dit boek in handen niet meer mogelijk om te goeder trouw vol te houden, dat je alleen maar verstandsmensch zou zijn. Het verstandelijke, het philosofische, kritische is in Het Tweede Gezicht voor mij slechts van secundair belang. Hoofdzaak is de drift en de overtuiging, welke de kleur en de toon van dit proza bepalen.

Zou je mij het groote plezier willen doen, mij in te lichten over de stand der Forumzaken. Eigentlijk gaat het mij niets aan. Maar ik leef in een onrust op dit moment, welke mij drukt. Ik nam uit Parijs de indruk mede, dat je ‘Virginia’ plaatsen zou, wat er ook van komen kon; en verder meende ik begrepen te hebben, dat Zijlstra een voortzetting zonder jou uitgesloten achtte.

Eddy schrijft mij nu, dat Aartsstreber Vestdijk en Vriesland besloten hebben ‘Virginia’toch te laten vallen. Hoe is dat mogelijk?? Men kan toch niet éérst voor en dan later weer tegen stemmen! Zooiets heb ik nog nooit gehoord. Dan is iedere stemmig volmaakt overbodig. En sta jij daar nu zoomaar machteloos tegenover, moet jij die verachtelijke knoeierij werkeloos aanzien?? Je gaat er met 1 Jan. uit. Dit lijkt mij eerlijk gezegd niet juist. M.i. Zou je er in dat geval dadelijk op stel en sprong uit moeten gaan. Denk heusch niet, dat ik mij in je zaken meng. Maar ik heb een onbeperkt vertrouwen in de loyaliteit van een paar menschen. En op dat vertrouwen heb ik veel gebouwd. Tot de menschen behoor jij in de eerste plaats. Ik riskeer het om belachelijk en pathetisch te worden; maar ik sméék je, laat je toch niet ompraten door een letterkundige kruidenier als Vestdijk en, heusch, bewaar je medelijden voor beter sujetten. Wij zijn geen van allen heilige boontjes en volmaakte adelborsten, maar we probeeren toch om een beetje fatsoenlijk te blijven. Jij zelf schrijft gaarne over onze strijd om een beetje waardigheid. Laat ons dan ook nu niet in de steek!!! Jij kunt de situatie redden, door Forum op te heffen. Forum zonder Eddy... maaar Forum zonder Eddy én Menno is eenvoudig Forum niet meer en het is boerenbedrog een willekeurig tijdschrift onder dien naam te laten voortbestaan. Het is heel naar als de opheffing van Forum eenige economische moeilijkheden voor Vestdijk zou medebrengen. Maar dat zijn overwegingen, waar jij je in deze omstandigheden niet door mág laten beetnemen. Als Henny zich tot onderkruipers-diensten leent, kijk ik hem niet meer aan. En de verrader en woordbreker Vestdijk bestaat niet meer voor me. Ik heb al mijn hoop op jou gesteld. Vergeef mij deze inmenging in een aangelegenheid, waar ik slechts zijdelings bij betrokken ben en die mij eigenlijk niet aan gaat. Maar er zit voor mij zoo veel aanvast. Omdat nu blijkt wat sterker is: de paapse censuur en de bereidheid tot concessies van de letterknechten of de wil tot een heldere, eenvoudige, duidelijke oplossing. Laat eens gauw wat van je horen. Veel liefs van Aty, een stevige hand van JAN voor jullie beiden.

Ook al zouden It. en Ethiopie gaan vechten, kan je gerust komen. De kogels komen niet in Sestri!

Ik schreef er toch al niet veel meer in, maar van medewerking mijnerzijds aan een gelubd Forum onder censuur van het episcopaat van Mechelen is natuurlijk geen sprake.

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum