J. Greshoff
aan
Menno ter Braak
Sestri Levante, 20 juli 1935
Sestri-Levante
Zaterdag, 20-7-'35
Beste Menno,
Ik heb je brief gekregen, met aandacht gelezen en ik ben het geheel met je eens. Er moet een zuivering van de atmosfeer komen. Verder is je uiteenzetting van het geval Vestdijk geheel juist. Ik kende hem betrekkelijk weinig, maar had van den aanvang af sympathie voor hem en van die aprioristische genegenheid uit heb ik mij een Vestdijk geconstrueerd, die niet met de werkelijkheid blijkt te stroken. Maar nu weet je ook héél goed, dat niets den mensch zoo hindert als het instorten van zijn kaartenhuisjes. Ik ben au fond niet zoo erg kwaad op Simon, maar op mezelf, omdat ik zoo'n povere psycholoog bleek te zijn en mezelf zoo erg makkelijk wijs maak wat ik graag gelooven wil!
Er is echter één ding onjuist in je brief. Niet ik werk met ultimatums, maar Simon! De zaak zit zoo. Ik was héél boos op S.V. gedeeltelijk op feitelijke gronden, gedeeltelijk, zie boven, als een verkeerde reactie op mijn eigen slecht en voorbarig geplaatste genegenheid. Ik was van meening, dat het niet aanging erg boos te zijn en de man op wie men boos is daar onkundig van te laten. Dus schreef ik heel kort aan Simon, dat ik zijn houding zoozeer afkeurde, dat ik een kameraadschappelijke omgang daardoor niet meer mogelijk achtte. Ik deed dat in krasse termen. Je weet, dat is nu eenmaal een ongeluk van me. Dit is niet zoozeer emphase, dan wel de intuitieve begeerte om vooral héél erg duidelijk te zijn, zodat halfverstaan en misverstaan uitgesloten wordt.
Hierop kwam Simons brief en daarop antwoordde ik héél erg kalm en explicatief, maar toch zoo duidelijk mogelijk mijn meening zeggende.
Zoo staan dus de zaken op het oogenblik. Ik kan niet aannemen, dat ik in dezen verkeerd gehandeld heb, met dien verstande echter, dat ik gaarne toegeef, dat de terminologie van mijn éérste brief aan Simon wat te zeer op den spits gedreven was. In deze erkenning ligt misschien een mogelijkheid tot oplossing. Bovendien is het bezwaar tegen Simuon inzake Virginia, ddor zijn bijtijds gewijzigde houding, opgeheven. Er blijft dus over de Maatschappij. Je kunt hem zeggen, dat ik de strekking van mijn brief moet handhaven, en dat ik zijn houding daarin niet fraai vind, maar dat ik de overdreven kracht der expressiemiddelen door mij gebruikt, betreur.
Ik ben helemáál niet voor ultimatums, en ik wil graag al het mogelijke doen om een modus te vinden, wanneer maar vaststaat, dat Simon precies wéét hoe ik erover denk. Wanneer Virginia geplaatst wordt heb ik geen enkele reden om niet aan Forum mee te werken. De quaestie der Maatschappij staat daar geheel buiten en heeft niets met het tijdschrift te maken. Wanneer de Vlamingen uittreden is er misschien een mogelijkheid om meteen aan die scheeve toestand van en dubbele redactie een einde te maken. Dat is niet normaal en niet goed. Het ideaal zou zij een vijfhoofdige redactie: Menno ter Braak, Raymond Brulez, Willem Elsschot, H. Marsman, S. Vestdijk. Daarmede is dan ook weer zoover mogelijk de oorspronkelijke Forumgeest hersteld, waar Vic V. toch ook al bitter weinig mee heeft uit te staan en als men toch gaat reorganiseeren is het het beste het zoo goed mogelijk te doen. Met een paar trouwe medewerkers achter de hand is er dan een aardig tijdschrift te maken. Wanneer Zijlstra wil!!! Je kunt (ook wanneer de samenstelling der redactie om de een of andere reden anders zou worden) zoo volmaakt mogelijk op mijn medewerking en steun in ieder opzicht rekenen. Ik heb zelfs het gevoel alsof uit dit onweer iets goeds voor Forum kan voortkomen. Dit laatste jaar leek mij wat mat. Misschien, dat een wijziging ons allen nieuw vuur inblaast. Ik geef je verder plein pouvoir ten opzichte van S.V. Ik wensch absoluut géén brouille. Vooral niet nu hij met Virginia bakzeil haalde; ik wensch alleen niet achter iemands rug kwaad op hem te zijn. Ik sluit hierbij een briefje voor hem in, dat je hem ter hand kunt stellen indien je het met de inhoud een bent en indien je dat van nut acht voor een oplossing van de hangende quaesties.
Ik geloof, dat hiermede je brief wel geheel beantwoord is. Nogmaals je hebt groot gelijk met je beschouwing van Vestdijk, maar je kunt ons moeilijk ten kwade duiden dat wij hem te hoog hebben aangeslagen: wij hadden veel minder gelegenheid hem te observeeren. En wat mijn heftigheid betreft, en mijn grote woorden: daar zou je nu zoo langzamerhand al een beetje aan gewend moeten zijn!!! Je schijnt je niet goed te kunnen voorstellen hoe ik zoo'n geval, als dat van Simon, in mezelf dramatiseer en welke proporties het op een gegeven oogenblik voor mij aanneemt!!! Jouw kritische zin is dan heel nuttig om mij tot de werkelijkheid terug te roepen.
Ga niet uit Forum als Virginia geplaatst wordt en maak alles zoo in orde, dat het tijdschrift verjongd en verfrischt '36 binnengaat.
Ik zal nog eens naar Nettuno toegaan.
Met veel liefs van vrouw tot vrouw en veel hartelijke groeten van de Van Schendels, een hand van geheel je JAN
Origineeel: Den Haag, Letterkundig Museum