Menno ter Braak
aan
J. Greshoff

Eibergen, 18 juli 1935

Eibergen, 18 Juli 1935

Beste Jan

Zooeven je brief met ingesloten dito van Vestdijk ontvangen; dank voor je uiteenzetting. Dat ik hierover nog eens moet schrijven, doet me werkelijk verdrietelijk aan, maar ik wil toch niet zwijgen, omdat ik langzamerhand jullie reactie op Vestdijks houding inzake de Mij. niet meer volkomen kan onderschrijven. Ik ben het wat de zaak betreft absoluut met je eens: Vestdijks handelwijze bewijst zijn gebrek aan solidariteit, bewijst zijn fundamenteele onvriendschappelijke instelling op ons. Maar juist daarom voel ik me toch ook naar worden bij woorden als ‘schande’ en ‘laagheid’, die overslaan. Je zette zelf als motto voor een gedichtencyclus: ‘cette homme déteste l'emphase...’ Ik vind dit emphase, zwaar geschut. Je vergeet, dat je idee van Vestdijk geconcipieerd is als een wenschvoorstelling; je wilde, krachtens je eigen vermogen tot vriendschap, een vriend Vestdijk... die er niet is! Nu je dat aan een feit ontdekt hebt, reageer je je desillusie op hem af, i.p.v. er mee te volstaan hem zakelijk je opvatting over deze quaestie mee te deelen. Dat zou hem oneindig meer ‘kaltgestellt’ hebben; hij zou misschien zelfs geneigd geweest zijn over zijn oncollegialiteit na te denken; nu ontstaat een wisseling van ultimatums, die ik voor mij allerberoerdst vind. Het resultaat is de bekende brouille, mokken van Vestdijks kant etc. Hij trekt zich nu terug achter zijn niet geheel onbegrijpelijke verontwaardiging over jullie rechterlijke toon, en dat zonder dat hij de kans heeft gekregen werkelijk zich te verdedigen.

Dit in aansluiting op mijn vorigen brief uit Zutfen, dien je inmiddels wel ontvangen hebt. Je weet daaruit al, dat Vestdijk inzake Virginia bakzeil heeft gehaald, zoodat de mogelijkheid bestaat van een Forum zonder (of met andere) Vlamingen. Maar voor mij is de voorwaarde om daaraan in 1936 mee te werken, dat jullie ook meewerken, en ik voel er niets voor om dat toe te zeggen (bij de a.s. bespreking met Zijlstra) in een atmosfeer, die dusdanig door wederzijdsche ultimatums is verpest. Ik ben daarom van plan, als er niet een of andere zakelijke regeling (op afstand! vooral geen valsche camaraderie!) mogelijk is tusschen Vestdijk en jullie, om mij voor 1936 volkomen terug te trekken, ook als medewerker, en in ieder geval, ook met de plaatsing van Virginia, Forum te laten springen. Je weet, dat ik mij geen illusies maak over Vestdijk, en dat ik erken te veel naar een coulante regeling te hebben overgeheld; maar als ik dat deed, dan toch alleen omdat ik afschuwelijk het land heb aan dit soort ruzie, waarbij de behoefte aan persoonlijke integriteit in den ‘litterairen omgang’ (waar ik even hard voor ben als jij en Eddy) gaat ontaarden in een heen-en-weer-gooien met papieren bommen. Het hindert me meer dan ik je zeggen kan.

Het is vervelend, dat deze correspondentie over groote afstanden gaat; ik weet zeker, dat ik dit in 10 minuten met je zou hebben rechtgepraat. Het is hoofdzakelijk een quaestie van proporties. Tenslotte is er een zuiverstellen van de verhoudingen mogelijk zonder deze methode. In ieder geval, ik kan niet zoo reageeren, vooral waar Vestdijk geen heroïsme veinst en zijn standpunt, dat mij even onsympathiek is als jou, zonder opschepperij tracht uit te leggen.

Mijn inkt is op. Teeken om het hier maar bij te laten vandaag. Antwoord mij hierop zoo omgaand mogelijk, als je wilt, want ik wil graag weer eens over iets anders schrijven. Maar deze atmosfeer benauwt me, vooral omdat hier nog geen Costers en Ritters in het geding zijn. Ik wil zuiverheid, absoluut - maar dit wordt een guerilla.

Eddy schreef mij, dat hij, als Vestdijk inzake Virginia bakzeil haalt, wel wil meewerken in 1936. (red. in dat geval: Marsman, Vestdijk, v. Vriesland). Dat geloof ik natuurlijk, maar ik zie langzamerhand alle mogelijkheden toch verdwijnen, gegeven de ultimatums. Daarom wil ik graag zekerheid hebben voor ik ga vergaderen en mijn medewerking toezeg. Voor mij bestaat een Forum zonder jullie niet; en zooals de zaken nu staan, is zelfs een formeele relatie tusschen jou en Vestdijk niet meer mogelijk.

Veel hart. gr., ook voor Aty en van Ant en

een hand van je Menno

N.B. Nog geen bericht van den Nettuno-man! Het is toch definitief in orde met die kamer?

Adres weer in den Haag!

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum