Schietschijf

Naturalisme

De oude, krasse heer Louis Lumière geeft het niet op onze droomfabriek, de film, aan nieuwe toovermiddelen te helpen om een naar nagebootste realiteit hunkerende menschheid te kunnen voldoen. Hij heeft nu, zooals men in de bladen heeft kunnen lezen, de stereoscopische film reeds zoo geperfectioneerd, dat hij aan de verrukte journalisten een trein kon presenteeren, die regelrecht op de heeren inreed en (door den hulpbril tenminste) ‘net echt’ was.

Men huivert, als men even over de consequenties van deze jacht op de werkelijkheid doordenkt. Want nog één stap verder en men ruikt ook den stank van de locomotief! Wèèr één stap verder: en de verrukte journalisten worden onder de wielen verpletterd! Immers: men zal ook de reuk- en tastzin moeten bevredigen, opdat geen enkele storende noot de symphonie van het ‘echte’ onderbreke. Dan zal men het publiek een suggestie van verpletterd-te-worden moeten leveren (tegen denzelfden stallesprijs), terwijl het zich daarbij desondanks lekker blijft voelen; men zal oorlogsfilms moeten construeeren, waarin de regisseur de granaten in de zaal laat hagelen, de gifgassen in de slijmvliezen laat dringen, de loopgravenmodder en de luizen in de kleeren der toeschouwers laat kruipen.... alles bij wijze van sensatie langs den weg van de nagebootste werkelijkheid, en zonder ongelukken!

Beseft men, voor welke monsterlijke paradox wij hier staan? Pijn wordt amusement, stank wordt het laatste snufje van de werkelijkheidsillusie; lijden vergaat in sensatie, en dat alles voor den gemiddelden bezoeker met een bescheiden beurs! Zoodra Lumière of een van zijn opvolgers het zoover zal hebben gebracht, dat hij deze ‘realiteit’ heeft bereikt, zal de wereld voor het schouwspel van een automatischen omkeer der gangbare opvattingen staan. Men laat zich niet meer met tegenzin naar het ziekenhuis brengen, om pijn te lijden, maar men gaat naar den bioscoop om zich à f 0.75 te laten pijnigen....

Als men het nog niet wist: de genoegens van het ‘net echte’ hebben hun grenzen; en ook al zouden er duizend naturalisten opstaan om deze werkelijkheid in de kunst te verdedigen, ik geloof, dat ik er voor zou passen en ijlings terugkeeren tot het genieten van de zwijgende film van 1895.... of tot de abstracte film van Ruttmann. De hemel beware ons voor de ‘laatste’ genoegens dezer illusionisten!

Sagittarius.