Schietschijf

Over verrassingen.

De vermaarde Bond van Nederlandsche Tooneelschrijvers, die naar men zegt zooveel stukken in de Nederlandsche taal heeft afgeleverd, dat er geen Nederlandsche tooneelgezelschappen genoeg zijn om ze alle behoorlijk te spelen.. genoemde Bond dan heeft, om een verzetje te hebben en het martelaarschap van-onbekend-onder-demassa-e-overbekend-onder-elkaar-te-zijn wat te verlichten, een Gedenkboek uitgegeven, dat heet ‘Na tien Jaar’ en de periode 1923-1933 behandelt.

Iets curieuzers kan men zich op boekengebied en zelfs op gedenkboekengebied moeilijk voorstellen. Men denke zich even in: een grootendeels onbekende gemeenschap treedt uit deze bladen voor onze oogen; om met Johannes van Patmos te spreken: ‘En ik zag den nieuwen hemel en een nieuwe aarde!’ Er blijkt in Nederland een bloeiende tooneelschrijfkunst te bestaan en de representanten dier kunst blijken het onderling ook bijzonder gezellig te hebben. Avondjes, gesprekken met Vondel etc. etc.

En dan zeggen lastertongen nog wel, dat wij geen tooneelschrijfkunst bezitten! Het is gewoon belachelijk; ik verzoek allen lasteraars aan te treden voor het gedenkboek ‘Na tien jaar’ en reeds zie ik den val van Lucifer in de armen van de Suikerfreule, waarvan men hier kan lezen, deze lasteraars met stomheid slaan. Cor van der Lugt Melsert schijnt 65 Nederlandsche stukken te hebben opgevoerd; welnu, wij kunnen hem garandeeren, dat er nog veel meer zijn!

Neem nu b.v. den mij tot nog toe geheel onbekenden tooneelauteur Ernest Ludwig baron van Heeckeren van Waliën, geb. 20 Sept. 1894 te Breda, in wien al zeer vroeg, gelijk de heer van Bolhuis in dit Gedenkboek zóo treffend zegt, de drang ontwaakte zich aan de kunst te wijden. Er staat hier een fragment van zijn tooneelstuk ‘Het Bronzen Beeldje’ afgedrukt, met dezen meesterlijken inzet:

Mary: O! Mannie, mannie! Weet je 't al?

John: (even verrast, dan kalm) Wat? Wat is er? Is er weer een spoorwegongeluk gebeurd? Ik las er nog niets van in 't avondblad.

Ik hoop, waarde lezer, dat gij niet denkt, dat er werkelijk iets van dien aard gebeurd is. Dit is een tooneeleffect om den toeschouwer in spanning te brengen; hij mag n.l. nog niet dadelijk weten, dat Mary alleen maar een doddig bronzen beeldje heeft geloot. Aan zulke verrassingen nu herkent men den geboren tooneelschrijver en het is op grond daarvan, dat de tooneelschrijfkunst in Nederland zoo miskend is; want de menschen zijn hier nog zoo erg grof en denken allemaal direct, dat er werkelijk een ramp gebeurd is en daardoor ontgaat hun de fijnheid van het geheel, zie je, en baron van Heeckeren van Waliën en zijn collega's worden daar natuurlijk de dupe van. Bah, wat een land!

Sagittarius.