Maurits Dekker, Oranje en de geboorte der Nederlanden. (Em. Querido, Amsterdam 1938).
Deze roman is het derde en laatste deel van de trilogie over Willem van Oranje, waarin Maurits Dekker zich voorstelde een belangrijk deel van onze geschiedenis in verhalenden vorm te behandelen. In dit deel is de periode van Alva's vertrek het onderwerp; het eindigt met een zeer natuurlijk en symbolisch geïnterpreteerde gebeurtenis: de dood van Willem den Zwijger door moordenaarshand. Wat daartusschen ligt is een episode uit den opstand tegen Spanje.
Ik heb over de beide vorige deelen uitvoerig geschreven en het zou in herhaling treden zijn om hier nogmaals uiteen te zetten, waarom Dekker er m.i. niet in geslaagd is een historischen roman te schrijven, die werkelijk het beeld en den geest van een tijdvak oproept. Ook in ‘Oranje en de Geboorte der Nederlanden’, blijft de schrijver bij de methode van de twee vorige romans, die erin bestaat het geschiedverhaal te volgen en er eenige persoonlijke fantasie doorheen te mengen; ditmaal is de stof afwisselend genoeg, zoodat de lezer wien het alleen om die stof te doen is, er heel wat plezier aan kon beleven. Dat hij echter meer dan een romantisch verhaal (b.v. een psychologische analyse der historische personages) zal vinden, kan men ook thans niet beweren.
M.t.B.