N.A. Donkersloot
aan
Menno ter Braak

Zuoz, 29 november 1931

Zuoz, 29-11-'31

B.M.

Dank voor je uiteenzetting naar aanleiding van mijn Hampton Court-critiek. Het probleem van Hampton Court heeft me geboeid, maar het boek heeft me werkelijk zeer teleurgesteld. Andreas noch Van Haaften zijn menschen van vleesch en bloed geworden, als zoodanig is het boek steriel. Maar op het probleem, dat ze belichamen, valt in te gaan. Al vind ik Andreas' ontwikkelingsgang niet zooiets buitengewoons, omdat velen die bevrijding overeenkomstig doormaken en Andreas dus allerminst als een unicum kan worden voorgesteld, het vraagstuk zelf van die bevrijding blijft altijd iets boeiends en spannends. Zeg je dat ik een reserve ten opzichte van het leven maak, goed, maar mits daar dan onder verstaan wordt: géén redding van toch nog enkele heilige huisjes, want ik wil geen enkele waarde a priori sparen; alleen blijken mij ook na ondergraven en onderzoeken enkele waarden niet waardeloos; en ken ik rechten toe aan nog andere organen dan enkel het sufdenkende, ondervind en waardeer ik het bestaan van nog andere levensorganen dan dat van Andreas. Erkent Andreas, erken jij die niet? Dat schijnt het geval te zijn, en dat komt dan toch waarschijnlijk doordat Andreas, doordat jij er op andere manieren dan die van het denken te weinig mee in aanraking gekomen moet zijn. Het leven kun je niet verdunnen tot absolute films. Een mensch als Andreas is een cycloop. Hoe ik het ook wend en keer, Andreas is, wat zijn vader ook verder in hem wenscht te zien, een broodmager mensch. (Is hij het niet, dan blijkt dat in elk geval niet uit het boek).

Resteeren Van Haaften en Andreas-Maffie. Van Haaften vind ik, en ik kan me niet voorstellen dat de schrijver van het Carnaval der burgers dat niet me eens zou zijn, een nogal ordinaire geest, met veel hinderlijke studentenbranie, het type van den geestelijken nouveau-riche, die zijn weelde niet aan kan. God, wat een vent. Precies rijp voor een tweede ontgroening.

Klef is voor het scharrelpartijtje tusschen Maffie en Andreas misschien niet zo'n juist woord maar het is reusachtig oninteressant en de beschrijvingen geen oogenblik waard.

Ik lees liever over de absolute film of over het dichter-burgerprobleem, zolang het niet te theoretisch en systematisch wordt. Maar je werk wordt minder interessant volgens mij. Waarom heb je in Forum zoolang noodig om te betoogen, dat schoonheid verstarring kan beteekenen en levend dient te zijn. Dat démasqué maakt op mij den indruk van een open getrapte open-deur. Schrijf toch vooral weer eens iets interessanters.

Intusschen de hart. gr. van je

Nico

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum